Żeby zabezpieczyć się przed odstąpieniem kontrahenta od zamówienia przedsiębiorcy czasami otrzymują zaliczki. Taki mechanizm daje pewien procent zaufania do danej transakcji i gdy już wpłacimy jakąś kwotę to w pewien sposób dajemy kredyt zaufania drugiej stronie, że postąpimy wedle zapisów umowy.
Ustawa o VAT a dokładnie art. 19a ust. 5 mówi o tym, że z chwilą otrzymania zaliczki powstaje obowiązek podatkowy. To sam dotyczy zadatku oraz przedpłaty. Wyjątkiem są usługi związane z dystrybucją energii elektrycznej. W sytuacji kiedy dokonywane są transakcje krajowe to obowiązuje to podatnika, ale różnią się bardzo od transakcji zagranicznych. Pytanie brzmi kiedy w takim razie w krajach zagranicznych powstaje obowiązek podatkowy. Odpowiedź brzmi, że zazwyczaj powstaje on z chwilą wystawienia faktury, ale nie później niż 15 dnia miesiąca, który nastąpił po miesiącu dostawy. Z tego wynika zasada, że jak faktura nie zostanie wystawiona w chwili sprzedaży to obowiązek podatkowy także powstanie, ale dopiero 15 dnia po miesiącu dostawy. Wychodzi z tego fakt, że w sytuacji gdy otrzymana zaliczka jest na poczet dostawy do innego kraju Unii Europejskiej to obowiązek podatkowy wtedy nie zaistnieje, a zaliczka nie wpłynie na grunt podatku VAT, jak i podatku dochodowego.
Warto te kwestie zauważyć i przypomnieć, ponieważ żyjemy w czasach, w których przedsiębiorcy coraz częściej wchodzą na rynki zagraniczne i importują tam swoje towary. W eksporcie usług sytuacja wygląda tak, że obowiązek podatkowy powstaje na tak zwanych zasadach ogólnych, czyli w chwili faktycznej dostawy towarów lub w momencie świadczenia danej usługi. Z tego wynika, że jeżeli przed dostarczeniem usługi przedsiębiorca otrzyma zaliczkę to obowiązek podatkowy powstanie w chwili otrzymania tej zaliczki. W sytuacji dokonywania eksportu ciekawym rozwiązaniem będzie także zastosowanie stawki zero procentowej podatku VAT, którą można zastosować kiedy wywóz towarów za granicę nastąpił w ciągu 2 miesięcy od końca miesiąca, w którym otrzymaliśmy zaliczkę. Zaliczki w transakcjach zagranicznych mają więc różne zastosowanie.